Niet eerder waren er zo veel complexe problemen. Dit komt door de toenemende verwevenheid, snelheid van ontwikkeling, beschikbaarheid van informatie en -technologie. Het herkennen van een complex probleem is belangrijk. Niet herkend leidt het namelijk vanzelfsprekend tot een verkeerde aanpak. Meestal zonder je het direct doorhebt. Wat de natuurlijke, maar verkeerde reactie is? Je leest het in deze blog.
Wat is een probleem?
Om het eenvoudig te zeggen; een probleem is een situatie die als onwenselijk wordt ervaren. Problemen zijn er in overvloed en zijn op verschillende manieren te ordenen. Van eenvoudig tot complex. Een probleem is meestal een symptoom van een onderliggend vraagstuk.
Wat is een complex probleem?
Sommige problemen zijn eenvoudig te herkennen als complex. Denk aan de vluchtelingen crisis, klimaatverandering of een pandemie. Deze voorbeelden spreken tot de verbeelding. Het worden ook wel ‘wicked problems’ genoemd. Niet omdat ze slecht zijn, maar vanwege het ongestructureerde karakter. Om verschillende redenen zijn ze praktisch onmogelijk om op te lossen. Vandaar dat ze ook ontembare problemen worden genoemd.
De genoemde voorbeelden of (in)directe gevolgen ervan komen bij verrassing je cirkel van invloed binnen. Van een hittegolf tot een lockdown. Tot op zekere hoogte raken ze ons allemaal.
Complexe problemen komen ook op veel kleinere schaal voor. Binnen een gemeenschap, organisatie of samenwerking.
Voorbeelden wanneer wij dit tegenkomen zijn rondom regionale uitdagingen, bij het vertalen van een plan, strategie of beleid naar de praktijk of wanneer je naar een situatie toe werkt die nieuw of onbekend is.
Wat gebeurt er als een complex probleem niet als zodanig wordt herkend?
Complexe vraagstukken kun je zien als een spel waar de regels continu veranderen tijdens het spel.
Het is een natuurlijke reactie om dan terug te grijpen op het bekende. Soms is dit wat eerder werkte, het ontkennen van delen van het probleem of een meer hiërarchische insteek. Allen zijn gericht op het terugkrijgen van controle op de situatie. Een benadering met het idee van een geordende wereld waarin verwacht wordt dat oorzaak en gevolg te voorspellen zijn en daarmee aan te sturen.
Heb je een uitdaging die blijft rondcirkelen? En wil je jezelf en je omgeving tijd en frustratie besparen? Lees in deze blog hoe je een complex probleem herkent en wat kun je eraan doen. Lees het hier.
